Geestelijken aartsbisdom keren zich tegen Eijk

Trouw
January 23, 2015

http://www.trouw.nl/tr/nl/13912/Rooms-katholicisme/article/detail/3836061/2015/01/23/Geestelijken-aartsbisdom-keren-zich-tegen-Eijk.dhtml

Kardinaal Wim Eijk, aartsbisschop van Utrecht.

[93 retired priests, pastoral workers, deacons have signed a petition opposing the policy of Cardinal Wim Eijk. Eijk.]

93 emeritus priesters, pastoraal werkers, diakens en dekens uit het aartsbisdom Utrecht keren zich tegen het beleid van kardinaal Wim Eijk. In een petitie verklaren ze zich solidair met een prominente priester. Die verweet Eijk laatst in een open brief 'sektarisme' en 'dictatoriale trekken' bij het sluiten van kerken.

Net als de priester, Jozef Wissink, zijn de ondertekenaars zeer kritisch over Eijks toekomstvisie voor het aartsbisdom. De kardinaal gaat de leegloop van kerken te lijf door tientallen kerken te sluiten en parochies te fuseren. In december sprak hij de verwachting uit dat het aartsbisdom over vijftien jaar nog een stuk of twintig kerkgebouwen telt. Nu zijn dat er nog driehonderd. Eijk heeft naar eigen zeggen geen keuze: de meeste dorpen en plaatsen zouden niet meer genoeg geld en personeel hebben om de kerk open te houden.

Priester Wissink, die ook emeritus-hoogleraar praktische theologie is, vindt dat de kardinaal wel erg gretig snoeit. Eijk zou ook kerken sluiten die nog wel levensvatbaar zijn en zich niets aantrekken van de alternatieven die lokale gemeenschappen presenteren. Daardoor haken veel kerkgangers af, waarschuwt Wissink. Hij vermoedt dat het Eijk daar ook om te doen is. De kardinaal zou proberen alleen een harde kern van trouwe gelovigen te behouden.

Leiderschap van 'tekentafels en decreten'
"Wie bereid is alleen de grote heiligen over te houden", vindt Wissink, "is een sektariër, die de barmhartigheid van Jezus jegens de scharen mist". Gemeenschappen voelen zich volgens hem niet serieus genomen. "Wanneer het leiderschap slechts tekentafels en decreten kent, wanneer het met andere woorden dictatoriale trekken krijgt, raken mensen verbitterd."

Wat Wissink betreft moeten lokale gemeenschappen de kans krijgen om hun kerk te verhuren als concert- of toneelzaal, bibliotheek of buurthuis. De extra inkomsten die dat oplevert, kunnen helpen om de kerk open te houden. Als oplossing van het priestertekort wil Wissink de paus vragen om 'op zijn minst' ook getrouwde mannen tot priester te wijden. Een ambitieus voorstel, want dat zou - áls de paus akkoord zou gaan - een breuk zijn met eeuwenoude kerkelijke voorschriften.

De ondertekenaars van de petitie hebben 'met instemming kennis genomen van Wissinks brief' en 'zijn overtuigd van de eerlijke en integere wijze waarop hij uitdrukking heeft gegeven aan zijn grote bezorgdheid'. Ze roepen op tot een 'open gesprek over de actuele ontwikkelingen'.

'We nemen er kennis van'
Het aartsbisdom laat desgevraagd weten dat het daar geen heil in ziet. "Wij hebben onze visie besproken met alle beroepskrachten die het beleid gaan uitvoeren", vertelt secretaris-generaal Hans Zuijdwijk. "Zij hadden unaniem erkenning voor onze analyse en onze oplossingen. Als een stel emeriti en gepensioneerden dan laat weten dat ze er net zo over denken als Wissink, tja, dan nemen we daar kennis van."

Zuijdwijk vermoedt dat emeriti kritischer zijn omdat ze al langer van de beroepspraktijk af staan. "Dan ga je er anders tegenaan kijken. En wie geen verantwoordelijkheid meer draagt, kan veel gemakkelijker in simplistische oplossingen denken." Ook vermoedt hij dat er een generatieconflict speelt. "Veel van de gepensioneerden en emeriti werkten in jaren waarin de bomen in de kerk nog tot in de hemel groeiden. Die tijden zijn inmiddels echt voorbij."

Op Wissinks brief heeft het aartsbisdom vorige week al gereageerd. 'Een optelsom van verdraaide feiten, overdrijvingen en verzinsels', luidde het oordeel. De priester zou Eijk tot zondebok maken. En dat terwijl de kardinaal slechts 'boodschapper van het slechte nieuws' is.