Vaticaan: Malaise in Het Vaticaan ,’curie Beging Te Veel Missers’

Klokk
June 7, 2012

http://www.klokk.nl/?p=9047


ROME (RKnieuws.net) – Het christelijk weekblad Tertio probeert de bomen door het bos te zien van ‘Vatileaks’: de malaise in het wereldbestuur van de katholieke kerk. Het vuur werd begin dit jaar aan de lont gestoken toen vertrouwelijke documenten uitlekten. Recentelijk werd de kamerdienaar van de paus, een van zijn nauwste persoonlijke medewerkers, gearresteerd en tegelijk verloor het hoofd van de Vaticaanse bank het vertrouwen van zijn toezichthouders. Hoe kon het zover komen?

Daarvoor moeten we al teruggaan naar 1978, toen de kardinalen in conclaaf kozen voor de atletische Karol Wojtyla. Onvermoeibaar trok hij de wereld rond. Die nieuwe aanpak had een prijs. Het gewone bestuurswerk werd vooral overgelaten aan de Vaticaanse Curie, geleid door de staatssecretaris. Toen vanaf de tweede helft van de jaren 1990 Johannes Paulus II steeds meer gezondheidsproblemen kreeg, nam de invloed van de Curie nog toe. De ultieme scheidsrechter boven alle facties in het Vaticaan, de paus, leek de touwtjes uit handen te geven. Het pontificaat vergleed in een lang fin de regne waarbij belangrijke beslissingen werden verdaagd.

Met hun keuze voor Joseph Ratzinger als paus gingen de kardinalen in 2005 resoluut voor continuiteit, zeker theologisch. Tegelijk verwachtten velen dat hij met zijn lange staat van dienst als hoofd van de Congregatie voor de Geloofsleer snel vele knopen zou doorhakken die in het bestuur al enkele jaren waren blijven hangen. Dat draaide anders uit. De Curie bleef nagenoeg ongemoeid. Wel benoemde hij op sleutelposities geleidelijk aan figuren als de kardinalen William Levada (Congregatie voor de Geloofsleer) en Marc Ouellet (Congregatie voor de Bisschoppen) die net als hijzelf voorstander zijn van meer transparantie en minder carrierisme. Ook vooraanstaand economist Ettore Gotti Tedeschi aan het hoofd van de Vaticaanse Bank past in dat rijtje.

Maar terugblikkend op dit pontificaat kan je er niet onderuit: de Vaticaanse Curie beging te veel missers. Denk maar aan de lezing in Regensburg waardoor de paus de moslimwereld over zich heen kreeg, aan pijnlijke vergissingen bij belangrijke benoemingen zoals die van de nooit aangetreden aartsbisschop van Warschau, aan het onvoldoende voorbereide antwoord van de paus op de vraag naar de inzet van condooms in de strijd tegen aids dat zijn eerste bezoek aan Afrika overschaduwde en niet het minst aan de opheffing van de excommunicatieban van de vier traditionalistische bisschoppen waarbij werd voorbijgegaan aan de negationistische uitspraken van een van hen.

Wat er concreet ook aan de gang moge zijn achter de Vaticaanse muren en wat juist toe te schrijven is aan de vermeende incompetentie van staatssecretaris Tarcisio Bertone, steeds duidelijker blijkt dat de Curie niet meer is opgewassen tegen haar complexe taak. Niet alleen omdat de Vaticaanse instellingen continu kampen met personeelstekort. Nog meer worstelen ze met een gebrek aan adequate competenties, aangepast aan de huidige tijd. En dat zowel wat personeel als organisatiestructuren betreft. Zo worden nog altijd bijna alle sleutelposities voorbehouden aan priesters en mannelijke religieuzen. Geen diakens, geen leken en al helemaal geen vrouwen. En de traagheid waarmee de besluitvorming vaak verloopt, is al eeuwen legendarisch, maar komt in dit digitale mediatijdperk steeds meer zichzelf tegen. Indien het tij niet alsnog keert, dreigen we stilaan naar twee decennia fin de regne af te glijden. Het klinkt hard, maar de feiten zijn niet te ontkennen.

“Bid voor mij, opdat ik niet op de vlucht zou slaan voor de wolven”, vroeg Benedictus XVI bij zijn aantreden op 24 april 2005. Honderdduizenden gaven daar ook het voorbije weekend tijdens zijn driedaagse bezoek aan Milaan weer gehoor aan, waaronder tachtigduizend vormelingen die samenkwamen in het San Sirostadion. Ook dat is de realiteit en ze zet de wantoestanden in een ander perspectief. Misschien moeten we nog het meest van al bidden dat de 85-jarige Benedictus zich niet laat verblinden en moedig verder schoon schip durft te maken