Kinderen in Jeugdtehuizen 'Schokkend Vaak' Misbruikt

By Anneke Stoffelen
De Volkskrant
May 1, 2012

http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2686/Binnenland/article/detail/3248749/2012/05/01/Kinderen-in-jeugdtehuizen-schokkend-vaak-misbruikt.dhtml?utm_source=RSSReader&utm_medium=RSS


Kinderen in pleeggezinnen en tehuizen worden daar drie tot vier keer vaker slachtoffer van seksueel misbruik dan jongeren die thuis wonen. Uit huis geplaatste jongeren met een licht verstandelijke beperking zijn zelfs tien keer vaker slachtoffer. Tussen 2008 en 2010 kwam misbruik in de jeugdzorg 'schokkend vaak' voor, stellen wetenschappers van de Universiteit Leiden in een nog niet openbaar gemaakt onderzoeksrapport in opdracht van de commissie-Samson.

Seksueel misbruik is volgens de onderzoekers nog een groot taboe. De helft van de ondervraagde jongeren die slachtoffer werd van seksueel misbruik in de jeugdzorg, durfde zelfs in de anonieme vragenlijst niet te melden wie de dader is. Degenen die wel antwoordden, noemden medewerkers van de instelling als dader, maar ook pleegouders of groepsgenoten.

De commissie-Samson onderzoekt in opdracht van de Tweede Kamer het seksueel misbruik van minderjarigen die door de overheid in instellingen of pleeggezinnen zijn geplaatst. De commissie is in 2010 opgericht in navolging van de commissie-Deetman, die onderzoek deed naar misbruik binnen de katholieke kerk. Het verschil met de meldingen die Deetman ontvangt, is dat de kinderen in de jeugdzorg veelal eerder door hun ouders al zijn verwaarloosd of mishandeld en daarom onder verantwoordelijkheid van het Rijk in een instelling zijn geplaatst.

Historisch onderzoek
De commissie-Samson doet historisch onderzoek. Maar het deelrapport dat nu uitlekt, gaat over het hedendaagse risico op seksueel misbruik in de jeugdzorg. Dat is op twee manieren gemeten: door jeugdzorgmedewerkers te vragen naar gevallen van seksueel misbruik die hun bekend zijn, en door jongeren zelf vragenlijsten te laten invullen. Volgens de gegevens van medewerkers zou gemiddeld 3,2 op de 1.000 kinderen zijn misbruikt in een instelling of pleeggezin. Uit de zelfrapportage van jongeren komt een getal van 188 per 1.000 naar voren.

Het grote verschil is te verklaren doordat de meeste slachtoffers niet praten over wat hun is overkomen. De wetenschappers van de Universiteit Leiden gebruikten dezelfde meetmethode eerder om te onderzoeken hoe vaak misbruik voorkomt onder alle kinderen in Nederland. Ook toen liepen de cijfers van professionals en die van de zelfrapportages door jongeren sterk uiteen. Maar in beide vergelijkingen komt wel naar voren dat kinderen in de jeugdzorg een drie tot vier keer hoger risico lopen slachtoffer te worden dan jongeren die thuis wonen.

Verstandelijke beperking
Vooral kinderen met een licht verstandelijke beperking in de jeugdzorg lopen risico: zij worden tien keer vaker slachtoffer dan kinderen die thuis wonen. Ook komt seksueel misbruik vaker voor bij meisjes dan bij jongens en vaker in jeugdzorginstellingen dan in pleeggezinnen. Daarom moeten jeugdzorginstellingen alleen worden ingezet als 'tijdelijke noodoplossing', vinden de onderzoekers. Juist de aanwezigheid van 24-uurszorg 'leidt tot gefragmenteerde opvoeding met weinig continuïteit en stabiliteit in de relaties tussen kinderen en hun professionele opvoeders'.

Slachtoffers van misbruik in de jeugdzorg kunnen zich nog steeds melden bij de commissie, die onder leiding staat van voormalig procureur-generaal Rieke Samson. Het eindrapport wordt in oktober verwacht.