Alles of Niets Voor De Troy

By Yves Delepeleire
De Standaard
January 17, 2012

http://www.standaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=AB3KVG72

Wim De Troy (2de van r.) en Peggy Coppens voor zij van elkaar gescheiden werden, bij de huiszoeking in het Aartsbischoppelijk Paleis van Mechelen (archieffoto, 24 juni 2010). photo news

BRUSSEL - Iedereen dacht dat Operatie Kelk dood en begraven was. Tot het gerecht gisteren nieuwe huiszoekingen verrichtte. Voor onderzoeksrechter De Troy wordt het stilaan D-Day.

Van onze redacteur

Het leek gisteren of het hele circus weer van voren af aan zou beginnen, zoals goed anderhalf jaar geleden: huiszoekingen bij het aartsbisdom Mechelen-Brussel, en dat voor het oog van de camera's. Maar in tegenstelling tot het machtsvertoon in juni 2010, waarbij de Brusselse onderzoeksrechter Wim De Troy 140 lopende meter aan kartonnen dozen uit het raam en in bestelwagens liet gooien, bleef het showgehalte gisteren beperkt. De speurders zochten maar tien dossiers.

Ook in de bisdommen Antwerpen en Hasselt werden enkele dossiers in beslag genomen.

Dat het gerecht voor de tweede keer in anderhalf jaar tijd bij de Kerk huiszoekingen deed, kwam gisteren voor de buitenwereld als een verrassing.

Was het hele onderzoek naar misbruik in de Kerk en mogelijk schuldig verzuim van de kerkelijke autoriteiten, bekend onder de naam Operatie Kelk, immers niet dood en begraven?

Ja en neen. Na de spectaculaire huiszoekingen van 2010 in het aartsbisdom, bij kardinaal Danneels thuis, in de Sint-Romboutskathedraal en bij de commissie-Adriaenssens verzandde het gerechtelijk onderzoek in een procedureslag. De Brusselse kamer van inbeschuldigingstelling (KI) moest zich verschillende keren over de geldigheid van de huiszoekingen uitspreken, tot niemand meer kon volgen.

Uiteindelijk besliste de KI eind vorig jaar dat De Troy niet het recht had om op al die plaatsen naar geheime dossiers te zoeken. Daardoor mocht hij alle informatie die hij bij die huiszoekingen had bekomen, niet meer voor zijn onderzoek gebruiken.

Dat betekende een zware klap voor Operatie Kelk, die met een sisser dreigde af te lopen.

Maar De Troy bleef niet met lege handen achter. Zo zijn na Operatie Kelk honderden slachtoffers zelf met hun verhaal naar het meldpunt op het federaal parket gestapt. 87 mensen hebben zich burgerlijke partij gesteld. Bovendien mocht De Troy ook nog altijd de dossiers gebruiken die hij had gekregen van eremagistrate Godelieve Halsberghe, de voorganger van de commissie-Adriaenssens, en van priester-klokkenluider Rik Deville.

Het is op basis van informatie uit die dossiers dat het gerecht nu opnieuw tot huiszoekingen is overgegaan. Daarbij focust het onderzoek zich louter en alleen op schuldig verzuim.

Door enkele tientallen dossiers van priesters - vaak al overleden - in te kijken, hoopt het gerecht daarin correspondentie of andere documenten te vinden die bewijzen dat andere geestelijken die priesters de hand boven het hoofd hebben gehouden.

De gerechtelijke actie van gisteren is daarom helemaal niet zo verrassend als ze op het eerste gezicht lijkt. Ze is zelfs een logische uitloper van de honderden verhalen die de speurders de voorbije maanden van naderbij hebben onderzocht en waarvoor ze nu concrete aanwijzingen van schuldig verzuim hebben om tot actie over te gaan.

Ontslag

Hamvraag is en blijft natuurlijk of deze huiszoekingen ook tot resultaten zullen leiden. Volgens het gerecht zit het onderzoek nu 'in de laatste rechte lijn', maar de kans dat het aan het einde van de rit niemand in verdenking kan stellen, omdat de verjaringstermijnen voor schuldig verzuim overschreden zijn, is groot.

Dat neemt niet weg dat het onderzoek er is en moet worden afgewerkt. Daarvoor heeft De Troy met zijn machtsvertoon in het begin te hoog spel gespeeld. Of, zoals de advocaat van de bisschoppen het zegt: als hij geen tweede keer met de billen bloot wil staan, moet hij met iets komen.

Veel tijd daarvoor heeft De Troy niet meer. Begin april neemt hij normaal gezien ontslag als onderzoeksrechter in Brussel. Hij vroeg zijn ontslag al in september aan, maar toenmalig minister van Justitie Stefaan De Clerck (CD&V) vroeg hem om nog zes maanden aan te blijven om de continuiteit van de dienst te verzekeren. Dat is tot eind maart. Dan zou De Troy definitief opstappen.

Aanleiding voor het ontslag van De Troy was een conflict met zijn overste Luc Hennart, de voorzitter van de Brusselse rechtbank van eerste aanleg. Hij had beslist om de griffier van De Troy, Peggy Coppens, over te plaatsen. Zij vormden al vijf jaar een onafscheidelijk team. Volgens De Troy was zij nodig om Operatie Kelk goed op te volgen, omdat zij van alles het best op de hoogte was. Maar volgens Hennart was de invloed van Coppens op haar baas te groot geworden.

Het onderzoek hoeft natuurlijk niet te stoppen met De Troy. Als hij er niet in slaagt om voor eind maart het onderzoek af te ronden, zal zijn opvolger die taak overnemen. Aangezien het federaal parket het onderzoek naar schuldig verzuim al een tijd coordineert, kan dat zonder problemen en vertraging. Maar na alle commotie en kritiek op zijn persoon zou het natuurlijk niet verbazen dat De Troy per se het werk zelf wil afmaken.