Paus Zal Eijks Vertrek Nooit Eisen, BN DeStem, December 19, 2011

Paus Zal Eijks Vertrek Nooit Eisen

BN DeStem
December 19, 2011

http://www.bndestem.nl/nieuws/algemeen/uitgelicht/10099490/Paus-zal-Eijks-vertrek-nooit-eisen.ece

Wim Eijk. Foto: ANP

ROME - 'Dat is een zaak van Rome', zei aartsbisschop Wim Eijk telkens weer als reactie op de vraag of hij niet moet aftreden als gevolg van het rapport over seksueel misbruik in de Rooms Katholieke Kerk.

Maar ook Eijk weet dat het Vaticaan 'morele verantwoordelijkheid' geen argument vindt voor iemand die zelf niet wordt beschuldigd. Het klinkt logisch voor een inwoner van een geseculariseerd land.

Bestuurders worden geacht af te treden wanneer er grote schandalen plaatsvinden op het terrein van hun verantwoordelijkheid. Ook als het gaat over het verleden en de betrokkene zelf geen direct rol kan worden verweten. Het gaat om een signaal, erkenning dat een daad moet worden gesteld, een breuk nodig is.

Reactie

Het Vaticaan heeft niet officieel gereageerd op het rapport van de commissie-Deetman. De krant van het Italiaanse episcopaat, L'Avvenire, bracht het nieuws wel uitgebreid en onderstreepte dat de risico's voor kinderen bij instellingen gerund door andere religies of de staat, net zo groot waren.

Niemand vindt dat de baas van het Nederlandse episcopaat, Wim Eijk, moet aftreden. De paus heeft de aartsbisschop benoemd en pauselijke beslissingen worden alleen teruggedraaid als er hele sterke (juridische) aanwijzingen zijn voor falen. Formeel is daar geen enkele reden voor. De personen die volgens het rapport wel iets te verwijten valt, kardinaal Ad Simonis en bisschop Philippe Bar, zijn bovendien niet meer actief.

Ontslagprocedure

Er bestaat overigens geen ontslagprocedure voor een (aarts)bisschop. Als er problemen zijn in een land kan de Congregatie van de Bisschoppen een onderzoek instellen, waarbij wordt samengewerkt met de pauselijke ambassadeur, de nuntius, die in Rome rapporteert.

De positie van Eijk werd onlangs door vooraanstaande katholieken ter discussie gesteld vanwege vermeende malversaties en autoritair gedrag, maar de hoop dat Rome zou ingrijpen, bleek ijdel.

Enorme stappen

Het Vaticaan vindt dat er het op het gebied van de aanpak van seksueel misbruik door priesters, enorme stappen zijn gezet. Paus Benedictus XVI werd door alle schandalen bijna zelf vermorzeld en is nu, zeker voor Vaticaanse begrippen, uiterst actief.

Hij ontvangt slachtoffers, betuigt spijt en kapittelt collega's, zoals die van de Ierse kerk, die schandalen hebben toegedekt. De afgelopen twee jaar zijn wereldwijd veertig bisschoppen om deze reden uit hun ambt gezet.

Handleiding

Benedictus kijkt liever voor- dan achteruit. Hij heeft aan alle kerkprovincies een handleiding gestuurd over hoe om te gaan met het thema. Er is in die handleiding veel meer aandacht voor het slachtoffer dan vroeger en expliciet worden kerkelijke leiders gemaand meteen samen te werken met de justitie van het betreffende land.

Verjaard

Als de zaken verjaard zijn, rest er niet veel meer dan spijt betuigen, mee te voelen met de slachtoffers en zich inzetten voor compensatie. Grote gestes van kerkleiders worden niet verwacht, ook niet in Nederland.

Aartsbisschop Eijk en Cees van Dam, leider van de Nederlandse Congregaties, denken er niet aan om af te tredennaar aanleiding van het rapport-Deetman over seksueel misbruik binnen de katholieke kerk. Dat zeiden ze zaterdagavond in Nieuwsuur.