BishopAccountability.org
	Stilte in De Kerk De Standaard April 23, 2011 http://www.standaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=NE394O3S Tot Pasen wou aartsbisschop Leonard niets zeggen over het tv-optreden van Roger Vangheluwe. JURGEN METTEPENNINGEN betreurt dat. ‘Nu gaan we Pasen tegemoet met de vraag of hij zal spreken, en zo ja wat hij zal zeggen, terwijl Pasen over Pasen zou moeten gaan.' Stille Zaterdag is voor een gelovige historicus bijzonder. Als historicus zie ik immers de verwijzing naar de day after: na Jezus' overlijden is het doodstil. Als gelovige is het de day before: de Kerk viert morgen dat Jezus verrezen is. Vandaag balanceer ik tussen feiten en symboliek, tussen herinnering en hoop, tussen verstand en hart. Dit is de dag van de sprong naar het geloof. 23 april is het. Exact een jaar geleden werden het seksueel misbruik en het ontslag van Roger Vangheluwe, op dat moment vijfentwintig jaar bisschop, bekendgemaakt. Dag op dag een jaar geleden dook de Kerk een jaar in dat zich zou aandienen als een annus horribilis. Net zoals zoveel andere gelovigen schipper ik vandaag in mijn gedachten tussen Stille Zaterdag en 23 april. April 2010 – april 2011 Vier schokken gingen het afgelopen jaar door de Kerk en het land: de bekendmaking van het misbruik door Vangheluwe in april 2010, de vele meldingen van seksueel misbruik bij de commissie-Adriaenssens tussen april en juni, Adriaenssens' rapport in september en het tv-interview dat Vangheluwe onlangs gaf. En dan heb ik het nog niet over andere gevallen van seksueel misbruik, Operatie Kelk, de Danneels-tapes, enkele kwetsende uitspraken van aartsbisschop Leonard en de golf van aanvragen tot ontdoping. Gelovigen keken met open mond en grote ogen naar wat zich via de media aandiende als kerknieuws. Uit gewoonte en in oprechte hoop zagen ze uit naar een krachtdadig optreden van hun kerkleiding. Een jaar na het ontslag van Vangheluwe is er echter nog steeds geen strafbepaling. Hoe beu men de aandacht voor ‘het geval-Vangheluwe' ook mag worden, dit gebrek aan daadkracht van de paus – de enige die nog daadkracht kan tonen, want voor het burgerlijk en kerkelijk recht is de zaak verjaard – stuit tegen de borst. We worden geconfronteerd met een zwijgende paus. Ook de voorzitter van de Belgische bisschoppenconferentie, monseigneur Leonard, hult zich in stilzwijgen. Dat de zelf-opgelegde mediastilte niet doorbroken werd om scherp te reageren tegen het interview van Vangheluwe, is veelzeggend. En jammer. Nu gaan we Pasen tegemoet met de vraag of Leonard dit weekend zal spreken, en zo ja wat hij zal zeggen over het misbruik, terwijl het met Pasen over Pasen zou moeten gaan. Het afgelopen jaar werden gelovigen diep geraakt door de crisis. Tegelijk presenteert de essentie van geloof en Kerk zich aan hen als datgene waaraan men zich optrekt: de boodschap van het evangelie. Dat is geen soft verhaal, maar een radicale optie voor een leven in het spoor van iemand die in woord en daad tegendraads was in Gods naam en alle goeds wou voor allen. Wie zich vandaag uit als gelovige, is geen watje. Er heeft zich evenwel een afstand afgetekend tussen basis en kerkleiding. Niet dat de kerkleiding een monolithisch blok is. De basis evenmin. Toch is de afstand er. En daarmee ook de vrijmoedigheid. Hoeveel oprecht respect er ook is voor gemijterde mannen en gewijde geschriften, het is vooreerst de kracht van de levensnabije boodschap die gezag geeft aan de spreker en het woord. Authenticiteit staat daarbij voorop. Wie zich nederig presenteert als zoeker naar een authentiek leven, wordt gerespecteerd en gewaardeerd. Wie de indruk geeft zich boven de zoektocht te plaatsen, heeft het verkorven. April 2011 – april 2016 Vandaag is het stil in de Kerk. Velen zijn het afgetrapt. De blijvers staan verdwaasd te kijken naar wat er zich allemaal afspeelt voor hun ogen. Wat nu? Voor het eerste deel van het antwoord op de vraag kan het niet anders dan de blik te richten op de slachtoffers van seksueel misbruik. Zij verdienen een luisterend oor en bijstand op de manier die zij vragen en die voor de kerkleiding mogelijk is. Die leiding is daartoe bereid, maar is nog bezig het juiste kader vast te leggen. Dat is geen sinecure. Nauwelijks enkele weken na de afronding van de werkzaamheden van de parlementaire commissie is het niet realistisch te verwachten van de kerkleiding dat ze al met een kant-en-klare aanpak gereed staat. Wil ze alle aanbevelingen ernstig nemen, bestuderen, overwegen, compatibel maken met het eigen kerkelijk recht en kunnen omzetten in een transparante en goede methodiek en structuur, dan dient aan de kerkleiding de nodige tijd te worden gegeven. Ook andere sectoren van de samenleving moet de tijd worden gegund om tot een gedegen(er) aanpak en preventiebeleid te komen. Als ander deel van het antwoord op de vraag ‘wat nu?' dient in de Kerk veel geschonden vertrouwen hersteld te worden. De feiten die aan het licht zijn gekomen, hebben veel pijn gedaan. Als geloofsgemeenschap is men gekwetst in het vertrouwen in elkaar en in structuren die de naastenliefde zouden moeten bevorderen in plaats van misbruik toe te laten. Van de hoogste kerkleiding wordt veel verwacht. Rome dient veel van de eigen logica, structuur en mechanismen in vraag te stellen. Leidraad daarbij moet een terugkeer zijn naar de essentie. In de Kerk mag het immers niet draaien rond structuren waaraan de gemeenschap ten dienste moet staan, maar omgekeerd. Haar regels primeren niet op het evangelie! Hoezeer ik ervan overtuigd ben dat geloof en Kerk niet zonder elkaar kunnen en dus niet los verkrijgbaar zijn, de Kerk moet zich opnieuw ondergeschikt maken aan het geloof. Om die oefening geloofwaardig en concreet aan te gaan dient een concilie georganiseerd te worden. Dat zou een belangrijk signaal zijn van Rome om aan te geven dat het de verschillende componenten van de kerkcrisis ernstig neemt en wil aanpakken: de geloofs- en geloofwaardigheidscrisis, de crisis van de (schraler wordende) aansluiting met de samenleving, de crisis van de kerkstructuren en de crisis van het seksueel misbruik. Er moet op mondiaal niveau nagedacht worden over wat behouden moet blijven in de Kerk en wat hervormd of veranderd moet worden. Authenticiteit hervinden in trouw aan Jezus dient daarbij de doelstelling te zijn. Indien de huidige crisis geen aanleiding is tot een concilie, dan weet ik niet wat nog wel een afdoende reden kan zijn om er een te organiseren! De vraag is niet of er in 2016 nog volk op zondag naar de mis gaat, zoals sommigen hardop betwijfelen. De vraag is veeleer hoe authentiek en dus hoe aantrekkelijk de Kerk tegen dan zal zijn. Pasen Pasen is voor christenen het feest van de hoop. De dood heeft niet het laatste woord, ook niet het kwaad dat mensen aandoen en dat mensen aangedaan wordt. In het licht van het afgelopen jaar mag duidelijk zijn dat dit geen makkelijke of softe boodschap is. In datzelfde licht is het hoogfeest van Pasen dit jaar geen spektakel van vuurwerk in de Kerk. Laat het een eenvoudig klein kaarsje zijn van hoop op betere tijden in Kerk en samenleving.
Any original material on these pages is copyright © BishopAccountability.org 2004. Reproduce freely with attribution.