Een Zondaar Als Een Ander, De Standaard, April 15, 2011

Een Zondaar Als Een Ander

De Standaard
April 15, 2011

http://www.standaard.be/Artikel/Detail.aspx?artikelId=6U38UKIG§ionid=1f2838d4-99ea-49f0-9102-138784c7ea7c

Bijna 365 dagen kon bisschop Roger Vangheluwe nadenken over woorden die passen bij wat hij twee van zijn neven aandeed. Waar hij gisteren mee kwam aanzetten, bewijst dat hij de ernst van de zaak verre van inziet.

Van onze redacteur

'Ik wil in de eerste plaats zeggen hoezeer de hele zaak mij diep aangrijpt en bedroeft en mij spijt.' Hoe obligaat en formulair ze ook klonken, de eerste gesproken woorden van Roger Vangheluwe in net geen jaar tijd waren de juiste. Of ze ook weergeven hoe de man zich voelt, is echter zeer twijfelachtig, want na die logische, rustige start reed de bisschop zich in een rotvaart de vernieling in. Niet een keer, niet twee of drie keer, maar keer op keer, bijna een uur lang.

Vorige week raakte bekend dat Vangheluwe zich op bevel van het Vaticaan een aantal maanden 'spiritueel en psychologisch' moet laten begeleiden. Het heeft er alle schijn van dat dat water naar zee dragen zal zijn. Zelfs als zijn beschrijving van het misbruik klopt en hij het neefje aan wie hij zich dertien jaar lang vergreep nooit penetreerde en er nooit klaargekomen werd, kan er over zijn schuldbesef en zijn empathisch vermogen maar een iets gezegd worden: ze zijn zo goed als onbestaande.

'Een spelletje', zo was het allemaal begonnen. Diepe, onvervulde behoeften waren er eigenlijk niet. Met het celibaat had het helemaal niks te maken. 'Ik was niet op zoek naar affectie, ik was ook niet op zoek naar een liefdesrelatie.' Was het een tijdverdrijf om vlagen van verveling te verdrijven, een raar soort hobby? Wat het ook was, uiteindelijk was het uitgegroeid tot 'een relatietje'. 'Ik had eigenlijk de indruk dat mijn neef daar helemaal niet tegenop zag. Integendeel.' Die neef was vijf jaar oud toen het allemaal begon.

Lachje

Een spelletje, een relatietje. Het zou al intriest zijn als Vangheluwe zich die woorden in een onbewaakt moment liet ontvallen. Dat hij ze uitspreekt tijdens zijn eerste interview na zijn ontslag, een interview dat hij eindeloos heeft kunnen voorbereiden, doet vermoeden dat de situatie vrij hopeloos is.

Net na zijn ontslag, op 22 april 2010, werd Vangheluwe door kinderpsychiater Peter Adriaenssens omschreven als 'een gebroken man die het failliet van zijn leven onder ogen ziet'. Adriaenssens is een man met kennis van zaken, dus mogen we aannemen dat de bisschop toentertijd diep zat.

Hij heeft sindsdien een lange weg afgelegd, want de man die gisteren VT4 te woord stond, oogde allesbehalve gebroken. Helder, relaxed was hij. Er kon af en toe een lachje af. Geen geforceerd lachje, maar zo eentje dat spontaan opwelt en getuigt van innerlijke rust.

Hij gaf die rust ook aan: 'Ik heb ermee leren leven', klonk het. Gaandeweg werd duidelijk hoe hij dat voor mekaar heeft gekregen. 'Wie zonder zonde is, werpe de eerste steen.' De bisschop is een zondaar zoals elk van ons er een is. Dat 'spelletje' dat hij 'vier, vijf keer per jaar', dertien jaar lang met die ene neef speelde en 'enkele keren' met een andere neef, dat was 'in die tijd eigenlijk niet zo abnormaal in een aantal kringen'.

De tijdgeest dus. CD&V-senator en kerkjurist Rik Torfs gaf onlangs nog aan (DS 28/3) dat het een factor is die hoe dan ook aan bod moet komen in de discussie over de hele problematiek. Hij verwees onder meer naar zijn eigen studententijd, in de jaren 1970, toen proffen aan de universiteit van Amsterdam een lans braken voor het recht op seks van kinderen. Alleen is de voorbije maanden duidelijk geworden dat Vangheluwes neef jaren voor het misbruik stopte al duidelijk getekend was. Wie dan gewoon zijn gang blijft gaan, moet niet meer afkomen met de tijdgeest.

Vangheluwe was dus niet op zoek naar een liefdesrelatie. Dat klopt wellicht, want na gisteren kunnen we aannemen dat wezens van vlees en bloed hem niet diep beroeren. God daarentegen. Een keer verhief de bisschop zijn stem. 'Weet u wat mij het meest pijn gedaan heeft? Ik heb een T-shirt gezien met de zeer heilige tekst Neemt en eet, dit is mijn lichaam op een schaamlapje. Ik dacht dat dat in ons land niet zou kunnen, dat men de godsdienst op die manier belachelijk maakt.' Wij dachten dat dat niet zou kunnen, een pedofiele bisschop die zich op die manier te kijk zet.