Het Gedwongen Celibaat Drijft Priesters Tot Wanhoop, Het Nieuwsblad, March 12, 2011

"Het Gedwongen Celibaat Drijft Priesters Tot Wanhoop"

Het Nieuwsblad
March 12, 2011

http://www.nieuwsblad.be/Article/Detail.aspx?articleid=GUH37F6AA

DAVID STOCKMAN

Met de zelfdoding van de Kortrijkse deken Marc Gesquiere heeft de Kerk een nieuw slachtoffer op haar geweten. Dat zegt de uitgetreden priester Paul Van Edom (66) uit deelgemeente Marke. 'Het gedwongen celibaat heeft al veel priesters tot wanhoopsdaden gedreven.' Van Edom roept op tot pastoraal protest.

Bijna veertig jaar heeft Paul Van Edom gezwegen, maar de lawine aan kerkschandalen van afgelopen jaar doet de voormalige priester vandaag uit de biecht spreken. De zelfdoding van deken Marc Gesquiere, van wie het lichaam gisteren in de Leie werd gevonden, is de spreekwoordelijke druppel. 'Ik kan niet langer aanzien hoe de Kerk slachtoffers blijft maken door haar ouderwetse standpunten over het celibaat.'

Van Edom stelt dat veel drama's in de Kerk het gevolg zijn van het verplichte celibaat. 'Omdat ze geen relatie mogen hebben, leiden geestelijken vaak een heel eenzaam bestaan', zegt hij. 'Ze worden overbevraagd, terwijl ze zelf bij niemand terechtkunnen met hun eigen problemen. Het zijn ook maar mensen van vlees en bloed. Sommigen liggen zo in de knoop met het celibaat dat ze tot wanhoopsdaden worden gedreven.'

Zoals Marc Gesquiere, denkt Paul. Hij vermoedt dat de Kortrijkse deken zich van het leven heeft benomen omdat hij niet durfde uitkomen voor zijn homoseksuele geaardheid. 'Er zijn meer priesters die een relatie hebben met een vrouw of een man dan veel mensen denken. Het is toch verschrikkelijk dat ze dit geheim moeten houden. Ik kende ook een priester die zich van het leven heeft benomen omdat zijn deken hem mentaal bleef martelen omdat hij homo was. Alsof je seksuele voorkeur bepaalt of je een goede of slechte priester bent!'

Dubbelleven

Paul Van Edom heeft zelf ook geworsteld met de dwang van het celibaat. Al sinds hij in de jaren zestig een priesteropleiding volgde aan het Groot Seminarie in Mechelen. 'Dat gebod lokte felle discussies uit onder de seminaristen. Toen we het gedwongen celibaat in vraag durfden te stellen kregen we telkens het deksel op de neus.'

Drie van zijn priester-leraars traden uit omdat ze zich niet langer konden verzoenen met de kuisheidsgelofte. Ook enkele seminaristen beslisten om die reden om uiteindelijk geen priester te worden. Toch liet Paul zich in 1970 wijden. Hij ging aan de slag als leraar in Edegem. Maar de twijfel bleef en twee jaar later besliste hij uit te treden. 'Na gesprekken met vrouwen en collega-priesters besefte ik dat een celibatair bestaan niets voor mij was.'

Tot groot onbegrip van andere priesters. 'Ze raadden mij aan een dubbelleven te leiden. Ze zeiden: heb je een relatie, hou die dan geheim, maar blijf priester. Maar dat is je reinste hypocrisie. Ik wilde eerlijk en respectvol blijven tegenover mezelf en de anderen. Dus zei ik het priesterambt met veel pijn in het hart vaarwel. Ik stond van de ene op de andere dag op straat met een waardeloos diploma.'

Geen seks met vrouw

Van Edom, die intussen huwde en vader werd van drie dochters, bleef actief in katholieke kringen, maar botste keer op keer op de seksuele moraal van de Kerk. 'Jaren geleden sprak bisschop Vangheluwe ons toe op een bijeenkomst van verantwoordelijken van parochieraden in Roeselare. Hij vroeg ons tijdens de vastenperiode geen seks te hebben met onze vrouw. Dat vond ik hallucinant. Alsof we allemaal zondaars waren. En dan blijkt dat hij zelf zijn neefje heeft misbruikt. Heel pijnlijk.'

De ex-priester uit Marke zegt nog altijd diepgelovig te zijn, maar zijn vertrouwen in het Vaticaan is zo goed als verdwenen. 'Hoe kan ik nog achter een instituut staan dat weigert in te zien dat ze zoveel slachtoffers heeft gemaakt door haar onwrikbare standpunten. Dat maakt me zo woedend. Zolang het celibaat verplicht is, vrees ik elke dag nieuwe slachtoffers.'

Paul Van Edom pleit voor een vrije keuze van het celibaat en roept alle priesters op massaal hun stem te laten horen. 'Niet de gelovigen, maar de bisschoppen en de priesters zelf moeten nu samenspannen tegen het gedwongen celibaat. Elke geestelijke moet opstaan, zowel hij die uit vrije wil voor het celibaat kiest, maar evengoed hij die een hetero- of homorelatie heeft, of uitgetreden is zoals ik. Elke priester heeft de morele plicht om te spreken in deze zaak. De gelovigen moeten de actie steunen, want we hebben allemaal belang bij een Kerk die niet blind is voor haar eigen problemen.'