'We Wisten Te Weinig', De Standaard, January 27, 2011

'We Wisten Te Weinig'

De Standaard
January 27, 2011

http://www.standaard.be/Artikel/Detail.aspx?artikelId=DK35IBO2&subsection=3

'We wisten te weinig'

BRUSSEL - 'De beteugeling van pedofielen is overtrokken.' Etienne Vermeersch schreef het in 1979. Hij zou het nu niet opnieuw doen. 'We weten nu meer over de schade die het aanricht.'

Van onze redacteur

'Gewone pedofielen zijn geen boosdoeners.' Professor filosofie (nu emeritus) Etienne Vermeersch (Universiteit Gent) schreef het neer in een opiniestuk waarin hij begrip vraagt voor pedofielen en vraagtekens plaatst bij de manier waarop de maatschappij en het gerecht ermee omgaan. Het stuk (zie hieronder) verscheen op 8 december 1979 in De Morgen, naar aanleiding van commotie rond een toneelstuk.

Meneer Vermeersch, zou u dat vandaag opnieuw durven schrijven?

'Achter de morele uitgangspunten blijf ik staan. Je mag een ander geen schade toebrengen. Alleen was er toen veel minder wetenschappelijk onderzoek gedaan naar pedofilie om een goed oordeel te kunnen vellen over twee belangrijke kwesties: op welke leeftijd kan een minderjarige toestemming geven? En ondervindt hij in zijn latere leven schade van dergelijke erotische relatie?'

'Vandaag weten we, onder meer door het werk van Peter Adriaenssens, dat dergelijke feiten veel schade aanrichten, in de meerderheid van de gevallen.'

'De samenleving kan nu de grens trekken. In de tijd dat ik dat stuk schreef was er nog geen Adriaenssens. De term pedofilie stond niet eens in de Winkler Prins-encyclopedie.'

'Er zijn mensen -ik heb er onlangs nog gehoord- die er geen nadelige gevolgen van ondervinden. Zelf kende ik in mijn jonge jaren een geestelijke die de dijen van jongens aanraakte. Verder ging dat niet, we lachten daar mee. Sinds het rapport-Adriaenssens weten we dat het probleem veel erger was.'

Noemt u het nog altijd overtrokken?

'Dat ga ik vandaag niet meer beweren. Toen kwam de commotie overwaaien uit Nederland. Vele kinderen waren er meer getraumatiseerd door de brutale politieondervragingen dan door de handelingen van de pedofielen. Ik pleitte voor voorzichtigheid.'

Toen zei u: 'ik sluit niet uit dat pedofielen strafrechtelijk vrijuit gaan'. Na de voorstelling van het rapport-Adriaenssens zei u: 'alle daders moeten gestraft worden'. Vanwaar dat verschil?

'Ik stel de strafbaarheid vandaag niet ter discussie. De wet moet de zaken duidelijk stellen. De leeftijd kan nu bepaald worden. Er mag geen sprake zijn van dwang - dat zei ik in 1979 ook al. Ook als er een gezagsrelatie in het spel is, gaat het fout.'

Paste uw tekst in de tijdgeest van toen? Meer permissief, terwijl we nu preutser zouden zijn.

'Ik roep de tijdgeest niet in. Er werden toen mensen zwaar gestraft. Geen priesters, overigens.'

'De manier waarop we moreel met seksualiteit omgaan, verschuift, dat is juist. Zo staan we nu veel minder negatief tegenover overspel of homofilie. Dat laatste werd vroeger als een misdrijf beschouwd. Er zijn nog mensen die zelfmoord gepleegd hebben vanwege hun homoseksualiteit. Denk aan Alan Turing, nochtans gevierd als oorlogsheld omdat hij de codes van de Duitsers gekraakt had.'

U zou zich vandaag anders uitlaten, uit rancune tegenover de Kerk.

'In 1979 ging het helemaal niet over de Kerk. Als pedofilie zich in de Kerk voordoet, gaat het altijd om een gezagsrelatie. Behalve misschien in het geval-Versteylen. En de oversten laten het gebeuren. Dat verwijt ik aan kardinaal Danneels. Eigenlijk ga ik in tegen iedereen die machtsmisbruik pleegt.'

'Er hebben ook veel mensen schade opgelopen door de banbliksems die de Kerk uitriep over masturberen. Sommigen hebben daar heel hun leven onder geleden.'

Zit u er verveeld mee dat de tekst nu weer bovenkomt?

'Neen, ik ben blij dat de tekst weer in de publieke aandacht komt (hij werd gisteren ook in Tertio aangehaald, red.). Gerolf Annemans verwees er eerder al naar. Het risico bestond dat hij naamloos ging circuleren op het internet. Nu kan ik erop reageren en mij verdedigen.'