Het Misbruik Ontwijdt De Katholieke Kerk, The Trouw, January 5, 2011

Het Misbruik Ontwijdt De Katholieke Kerk

The Trouw
January 5, 2011

http://www.trouw.nl/opinie/podium/article3365018.ece

Dit is ook de katholieke kerk: rituelen en symbolen.

Door de berichten over seksueel misbruik verliest de kerk haar heilig aureool. Wierook is niet meer alleen maar vroom.

Van huis uit katholiek, en tegenwoordig post-katholiek, geen kerkganger, heb ik nog dat respect voor de cultuurschat: rituelen en symbolen, mij geschonken door 'onze moeder, de heilige kerk'. Helaas schonk zij, met klare wijn, ook droesem.

Toen ik dezer dagen het zoveelste geruchtmakende seksschandaal las over een pastoor, lid van de orde der Salesianen – van de kindervriend Don Bosco – die jarenlang leerlingen heeft misbruikt, herinnerde ik mij eigen pijnlijke ervaringen; meer nog die van mijn broertje.

Een hopman van de katholieke verkenners betastte ooit mijn ontluikend geslacht tijdens een gesprek over mijn geschiktheid om 'geïnstalleerd' te worden. Ik was net twaalf. Kennelijk was het nodig zijn hand in mijn korte broek te wringen (een lange broek had ik toen nog niet). Ik kon ontsnappen. Mompelend dat ik op tijd moest zijn om een begrafenismis te dienen, destijds een gerespecteerde jongenstaak, wist ik mij los te maken. Ik ging uit de verkennerij en heb nooit verteld waarom.

Dat met mijn broertje was erger. Hij werd op de kostschool door pater overste regelmatig mee naar bed genomen. Toen hij me dat als puber vertelde werd ik woest, op hem nota bene; ik was toen nog geen afvallige. Zoiets verschrikkelijks mocht je niet verzinnen. Veel te laat heb ik beseft dat hij gewoon de feiten vertelde.

Voeg ik met deze herinneringen nog iets toe aan wat we toch allang weten, nu misbruik in de kerk wekelijks nieuws is? Wat maakt het nog uit nu, bijvoorbeeld, de nieuwe Belgische kardinaal Léonard (Trouw, 23 december), die de opvolger is van de ik-wist-het-wel-maar-ik-deed-niks-kardinaal Danneels, zegt dat het seksueel misbruik niet aan de kerk ligt, maar aan individuen?

Zoveel mensen als ik, niet ernstig getraumatiseerd maar toch effe misbruikt, kunnen hun herinneringen dan maar beter opzouten, nu de kerk 'niets te verwijten' valt omdat zij kennelijk niet uit individuen bestaat.

Alleen nog dit, met lezers te delen: bij al die ellendeberichten verschijnen altijd weer de beelden, waar ook een post-katholiek nog gevoelig voor is. Afbeeldingen van die vertrouwde, gebrandschilderde heiligen: de goede Sint Antonius voor verloren zaken, de trouwe echtgenoot Sint Joseph beschermer van de Heilige Maagd, de edelmoedige Sint Martinus, patroon van de bedelaars.

Kortom: dat hele virtuele universum zweeft, zij het verbleekt, nog ergens boven mij. Een stille kloostergang, een mooie, oude kerk, een torentje: beelden, voortaan geassocieerd met misbruik, met ontwijding in plaats van contemplatie en toewijding. Geur van wierook en waskaarsen niet langer alleen maar vroom.

Valt er dan al een balans op te maken? Hoogstens voor mezelf, want het zuiveringsproces is nog lang niet uitgewerkt. En laat dat nou niet ontaarden in inquisitie door diezelfde kerk in eigen gelederen, want haar vermogen daartoe is historisch.

Laat de kerk maar door deze zoveelste fase van ontwijding gaan in een democratische omgeving met vrije media. Hopelijk wordt dan nog eens duidelijk dat de meeste priesters fatsoenlijk zijn geweest; en wordt het celibaat teruggedrongen tot zijn laatste verdedigbare verschijningsvorm: een religieuze conventie waar oudere priesters in vrijheid toe besluiten. Wie zou hen dat misgunnen? En dat het tegenwerken van voorbehoedmiddelen tenslotte internationaal in een verlichte, onkerkelijke ban wordt gedaan.