Reformatorisch Dagblad
January 4, 2011
http://www.refdag.nl/opinie/opinie/celibaat_legt_last_op_die_zwaar_is_om_te_dragen_1_525565
 |
Het is niet correct om een isgelijkteken te zetten tussen celibaat en seksueel misbruik. Toch ligt het voor de hand om een link te leggen tussen de celibaatsverplichtingen voor rooms-katholieke geestelijken en misbruik, betoogt dr. C. S. L. Janse.
Niet alleen in Nederland maar ook elders (VS, Duitsland, Ierland en België) kwam de Rooms-Katholieke Kerk de afgelopen jaren in opspraak vanwege allerlei gevallen van seksueel misbruik door geestelijken. Hoewel er in andere (kerkelijke) kringen ook dingen gebeuren die niet door de beugel kunnen, is wel duidelijk geworden dat er bij de rooms-katholieken relatief veel aan de hand was.
Dat roept de vraag op naar de oorzaken en achtergronden daarvan. Welk specifiek kenmerk van de Rooms-Katholieke Kerk kan dit betrekkelijk grote misbruik verklaren? Het ligt dan voor de hand om een relatie te leggen tussen misbruik en de voor geestelijken geldende celibaatsverplichting. Die on-Bijbelse regel legt hun lasten op, zwaar om te dragen.
Uiteraard is er meer te noemen. In mijn column van 27 december heb ik bepaald geen isgelijkteken willen zetten tussen celibaat en seksueel misbruik. Zo kenden de rooms-katholieken voorheen veel internaten en kostscholen – niet alleen voor hen die priester wilden worden. Dat is een opvoedingssysteem waarbij er, ook op het seksuele vlak, gemakkelijk wat fout gaat. Dat gebeurt niet alleen onder rooms-katholieken.
De rooms-katholieke schaamtecultuur droeg er ook toe bij dat de daders niet hard werden aangepakt, maar gemakkelijk door konden gaan.
Rooms-katholieken hebben veelal een oppervlakkig zondebesef. Zonden zijn er om vergeven te worden. De regels zijn wel streng, maar het is geen onoverkomelijk probleem wanneer men zich daar niet aan houdt. Dat geldt zeker ook ten aanzien van het celibaat. Zo houden tal van priesters er in het geheim een vriendin op na.
Seksualiteit is en blijft een terrein waarop gemakkelijk dingen fout gaan. De Rooms-Katholieke Kerk gaat echter, zeker wat betreft de geestelijke stand, op een verwrongen manier om met het seksuele leven. Excessen zijn dan niet verwonderlijk. Seksuele onthouding kan priesters in een crisis brengen die tot seksuele benadering van hun pupillen leidt, aldus de kinderpsychiater Adriaenssens, die in België het onderzoek naar seksueel misbruik leidde.
Soms wordt vanuit rooms-katholieke kring ter verdediging van het celibaat opgemerkt dat er onder geestelijken niet meer zedendelinquenten voorkomen dan onder de rest van de bevolking. Maar dat is een erg ruwe en daardoor weinig adequate vergelijking. Wie zich geroepen voelt tot een geestelijk ambt wordt geacht de waarden en normen van zijn kerk te delen en daarnaar te leven. De opleiding zal erop gericht zijn dat besef te versterken. Dat zou moeten doorwerken in het gedrag.
Om de invloed van het celibaat op seksueel misbruik van jeugdigen of seksueel wangedrag in het algemeen adequaat te meten, zou men het levensgedrag van protestantse en rooms-katholieke geestelijken moeten vergelijken. Maar ook dan zullen er nog vragen openblijven.
Any original material on these pages is copyright © BishopAccountability.org 2004. Reproduce freely with attribution.