De Marketing Van De Blijde Boodschap, The RKnieuws, December 3, 2010

De Marketing Van De Blijde Boodschap

The RKnieuws
December 3, 2010

http://www.rorate.com/nieuws/nws.php?id=63916

BRUSSEL (RKnieuws.net) - Het aantal kerkgangers bereikt een opmerkelijk laag peil, er komen amper nieuwe priesters bij en het slechte imago van de kerk wordt nog versterkt door de trieste berichten over seksueel misbruik. In zijn boek Kruis over de kerk? vraagt Hans Geybels zich af of de kerk niet wat meer aan marketing moet doen.

Marketing omvat een heleboel technieken om de boodschappen beter over te brengen. Veel van die technieken heeft het marketingwereldje afgekeken van het christendom en zelfs van de manier waarop Jezus communiceerde, bijvoorbeeld met verhalen. En omdat er zoveel geld mee te verdienen valt, hebben duizenden marketeers die technieken bestudeerd en geperfectioneerd. Is het nu niet aan de kerk om van die knowhow te profiteren? Als de kerk die moderne verkoopstechnieken aanwendt, wachten haar natuurlijk veel uitdagingen en valstrikken.

Hans Geybels, theoloog en voormalig woordvoerder van kardinaal Godfried Danneels, geeft in zijn boek een voorbeeld. Stel dat de kerk voortaan de zinzoekende als een consument benadert. Klopt die klant dan niet bij verschillende religies aan om zijn religieuze noden en verlangens in te vullen? Ontstaat daardoor een religieus shoppinggedrag op de geloofsmarkt? Verliest de boodschap van de kerk dan niet aan kracht?

De auteur waarschuwt voor McDonaldisering. Bij McDonald’s smaakt elke hamburger hetzelfde, in welk land je hem ook eet. Vertaald naar het geloof zou dat willen zeggen dat de eucharistievieringen kunnen veranderen in plichtmatige routines, zonder dat de rite doorleefd is of gekleurd door culturele eigenheden. Een goede eucharistie is niet saai en voorspelbaar: je komt er gloeiend van thuis, blakend van vertrouwen, soms zelfs verrijkt met een nieuw inzicht. Nog een marketingvraag die je vaak hoort, is of de structuur van de kerk niet moet veranderen. Dat is niet echt nodig, vindt Geybels. Neem de parochies, daar zitten rijk en arm samen in dezelfde kerk. Er is tussen hen geen onderscheid. Structureel is er weinig aan de hand. Het zijn vooral bepaalde ethische kwesties die tot discussie leiden.

Kan euthanasie? Wat met abortus? Mogen we kunstmatige voorbehoedsmiddelen gebruiken? Rome kan een individuele gelovige niet dicteren wat hij of zij moet doen. Het gevormde geweten is de leidraad bij beslissingen. Niet het kerkelijke wetboek doet aan vorming, wel het evangelie. Het is fout van het Vaticaan daar zo weinig aandacht aan te besteden, beweert Geybels. Het zou beter zijn de focus op geloofsvorming te leggen. Wie onderricht is in de Blijde Boodschap, kan die knopen zelf doorhakken.

Geen revolutie, wel evolutie

Het oubollige beeld van de kerk is deels terecht: opgestoken vingertjes maken geen vrienden. Is er dan een revolutie nodig om dingen te veranderen? Neen, zegt Geybels. Revoluties doden alleen hun eigen kinderen. Ze zijn gewelddadig en enkele jaren later wordt de klok gewoon teruggedraaid. Evolutie is wel belangrijk, en de kerk kan dat alleen als ze voortdurend terugkeert naar het evangelie. En net zoals mensen zich voortdurend moeten afvragen of ze nog goed bezig zijn, moet ook de kerk dat doen. Momenteel gebeurt dat misschien te weinig. Verrassend is dat niet: het is een eigenschap van multinationals. Die reageren log en traag. Er hebben altijd katholieken geleefd die vinden dat de kerk sneller moet veranderen. Ze gaan niet akkoord met alles wat Rome zegt. Toch beslissen ze deel van de kerk te blijven uitmaken, liever dan zich af te scheuren. Ze beseffen dat het productiever is van binnenuit aan een hervorming mee te werken. Er zijn tal van nieuwe bewegingen ontstaan die weer focussen op het evangelie, die min of meer een eigen weg gaan, maar toch onder de vleugels van de kerk blijven. Wanneer die bewegingen voldoende groot en rijp zijn, kunnen ze een nieuw bewustzijn bij de top aankweken. Toegegeven, de groei is soms erg langzaam, maar ze is er wel. Zo hebben al veel standpunten die de kerk vroeger onderschreef, inmiddels afgedaan.

Er is nog iets dat marketing van de Blijde Boodschap moeilijk kan bijstellen: het foute beeld over de structuur van de kerk, waarbij de paus als een soort keizer wordt voorgesteld. De media zullen blijven zoeken naar de topfiguren: de paus, de kardinalen, de (aarts)bisschoppen. Zolang de media louter blijven focussen op die piramidale structuur, zal dat imago niet veranderen.

Op onbekend terrein

Om de stap naar een marketingstrategie te wagen, is veel durf nodig. Die durf ontbreekt soms bij de kerk, stelt Geybels. De kerk moet de crisis overwinnen. Daartoe moet ze stappen op onbekend terrein durven te doen. Ze moet nieuwe wegen durven te verkennen. Marketing is een van die nieuwe wegen. Nieuwe communicatiekanalen als Facebook, Twitter en YouTube liggen open. Ze hebben het potentieel om miljoenen mensen te bereiken, maar de kerk moet ze durven te gebruiken zonder zichzelf, haar waarden of de gelovigen te verloochenen.