The Trouw
October 19, 2010
http://www.trouw.nl/religie-filosofie/nieuws/article3259344.ece/Korten_op_katholieken_.html
 |
| Charleroi |
De Belgische overheid draagt het grootste deel van de kosten van de katholieke kerken in het land. Nu aartsbisschop Leonard aids vorige week ’een vorm van gerechtigheid’ noemde, staat die geldstroom ter discussie. De humanisten hebben al een plan klaar om de centen eerlijker te verdelen.
’De katholieke kerk leeft in Belgie ver boven haar stand’, begint Bjorn Siffer van de Humanistisch-Vrijzinnige Vereniging te Antwerpen. „Veel Belgen voelen zich al lang niet meer katholiek. Dat aantal neemt nog toe door de recente onthullingen over misstanden in de kerk. Omdat uitschrijven uit de katholieke kerk, wat de kerk zelf betreft, niet kan blijft er onevenredig veel overheidsgeld die kant opgaan.”
In een fraaie patricierswoning in Antwerpen, waar de vereniging huist, haalt hij meteen de cijfers tevoorschijn.
In 2008 besteedde de Belgische overheid voor 646,3 miljoen euro uit publieke middelen aan godsdienstbeleving. Van dat geld ging ongeveer de helft naar de salarissen van de leraren die het, bij Belgische wet verplichte, godsdienstonderwijs in het openbaar onderwijs verzorgen. Elke erkende godsdienst levert hiertoe zijn eigen leraren.
De andere helft, 321,1 miljoen euro, ging naar kerkgebouwen en salarissen. De katholieke kerk kreeg daarvan 85,7 procent. De rest van het geld moesten de zeven andere door de Belgische overheid erkende richtingen, waaronder de islam en het protestantisme, met elkaar delen.
Uit onderzoek dat de Franstalige krant Le Soir begin dit jaar liet doen, bleek dat zestig procent van de Belgen zich katholiek noemt. Van hen gaat nog maar 12 procent elke zondag naar de kerk; 43 procent van de katholieken komt alleen nog in de kerk voor huwelijken en begrafenissen. Hoeveel moslims er zijn in Belgie is niet precies bekend, maar een veelgehoorde schatting is 6 procent.
„Het Belgische systeem zit raar in elkaar. De belangrijkste anomalie is dat volgens de Belgische wet elke drieduizend katholieken recht hebben op een eigen parochie en dat het salaris en het pensioen van de priesters worden betaald door de Belgische overheid. De andere erkende godsdiensten en het lekendom, waaronder ook wij vallen, worden volgens andere criteria beoordeeld. Hier is, samengevat, de penetratiegraad in de samenleving doorslaggevend.”
Hij wijst op andere ongelijkheden. Bijvoorbeeld dat het christendom is onderverdeeld in vier door de Belgische overheid erkende richtingen: katholiek, protestant, anglicaans en oosters-orthodox.
Siffer: „Die mogen alle vier eigen godsdienstlessen geven in het openbaar onderwijs. Terwijl alle richtingen die de islam kent gedwongen worden om bij elkaar te opereren in een moslimorganisatie. Die dient sinds 2007 ook nog eens georganiseerd te zijn naar het model van de katholieke kerk. Maar de hierarchie van de katholieken kennen de moslims niet. Dat is inmenging in hun geloofsbeleving.”
 |
| Wie betaalt de dorpskapel? |
De humanistische vereniging waarvoor Siffer werkt, adviseert mensen hoe ze zich kunnen laten ’ontdopen’, dat wil zeggen zich officieel laten uitschrijven uit de katholieke kerk. De kerk erkent die uitschrijvingen niet, maar mensen melden zich toch vaker af, omdat ze zich niet langer herkennen in de kerk en een streep willen zetten onder hun katholieke bestaan.
Nadat in april bekend werd dat de bisschop van Brugge Roger Vangheluwe jarenlang zijn minderjarige neef had misbruikt, was er een ware hausse aan ontdopingen. De Vlaamse krant De Morgen achterhaalde in juli dat zich sinds begin 2010 al 650 katholieken hadden laten uitschrijven. In heel 2009 waren dat er 266. „Die ontdopingsacties zijn maar een opstap naar een eerlijker verdeling van het geld. Hoe meer mensen uit de katholieke kerk stappen, hoe minder die financiering valt te verantwoorden.”
Na de gewraakte uitspraken van aartsbisschop Leonard vorige week – hij noemde aids ’een vorm van immanente gerechtigheid’ – stellen de Vlaamse liberalen de financiering van de kerk ter discussie. De Humanistisch-Vrijzinnige Vereniging deed, met andere humanisten aan beide kanten van de taalgrens, al eerder een aantal voorstellen.
Ten eerste wil ze dat verschillende ’kerkfabrieken’, dat zijn de kerkbesturen en andere betaalde krachten die een bepaald katholiek kerkgebouw draaiende houden, fuseren. „In sommige gemeenten zijn er meerdere van die kerkfabrieken. Gaan die samen, dan kan een rijke kerkfabriek solidair zijn met een arme en hoeft de bijpassing niet uit de gemeentekas te komen.”
Ten tweede willen de humanisten dat het gemeentebestuur kerkelijke rekeningen controleert. Dat kunnen ze nu ook doen, maar in de praktijk maken maar weinig gemeenten gebruik van die mogelijkheid.
„De laatste zes, zeven jaar komt daar wel verandering in”, erkent Siffer. „Gemeenten stellen vragen: moet de verwarming de hele dag aan en is het nodig dat het kerkgebouw de hele week open is? In Mechelen was er zo’n tien jaar geleden een rel toen een kerkfabriek de woningen aan het Begijnhof tegen een volgens de gemeente veel te lage huur verhuurde. Als gevolg daarvan moest de gemeente Mechelen veel geld bijpassen. Sindsdien letten de kerkfabrieken wat beter op hun budget.”
Tenslotte lanceert de club een variant op een idee dat een aantal andere Europese landen al in de praktijk brengt.
Any original material on these pages is copyright © BishopAccountability.org 2004. Reproduce freely with attribution.