Roger Vangheluwe: Hoe Het Misbruik Zolang Kon Blijven Duren, The Humo, September 20, 2010

Roger Vangheluwe: Hoe Het Misbruik Zolang Kon Blijven Duren

The Humo
September 20, 2010

http://www.humo.be/tws/deze-week/21010/roger-vangheluwe-hoe-het-misbruik-zolang-kon-blijven-duren.html

'Iedereen zweeg, en in stilte etterde de wonde'

Natuurlijk is Roger Vangheluwe een doortrapte schurk. Een geslepen kerel die, met zijn aura van bovenaardse vroomheid, minstens twee kinderen in zijn familie seksueel heeft misbruikt. Maar dat kon hij alleen door de wijdvertakte Vlaamse cultuur van het schuldige zwijgen: waar we niet over praten, bestaat niet.

Halfweg de jaren tachtig werden de ouders op de hoogte gebracht: hun zoon Peter was seksueel misbruikt door nonkel Roger. De timing was ongelukkig: nonkel Roger was net tot bisschop van Brugge gewijd. Wat moest je met dat nieuws, tien jaar voor Marc Dutroux? Pedofilie was nog een absoluut taboe, zeker in een katholiek gezin met vijf kinderen. Je hoorde er wel eens iets over waaien, maar je kon het niet plaatsen - bij voorkeur zweeg je erover. Zo ging het ook in het gezin van de neef van Roger Vangheluwe: het nieuws sloeg in als een bom, maar het bleef oorverdovend stil. Vader en moeder wisten zich geen raad. Ze konden hun oren niet geloven. Roger? Die vriendelijke en vrolijke man? De trots van de familie? Dat kon niet waar zijn. De vader van Peter kon het onmogelijk rijmen met het beeld dat hij van zijn broer had. En als iemand wist hoe Roger in elkaar zat, dan was hij het wel. Na de vroege dood van hun vader had hij zich, als oudste zoon in het gezin, om Roger bekommerd. Ze hadden elkaar gesteund, door dik en dun, samen hadden ze de tegenslagen van het leven overwonnen. Hun relatie was warm en hecht en loyaal, niks kon hen uit elkaar drijven. Dus: hoe kon Roger dan met Peter hebben gerommeld? Alleen al de vraag stellen was blasfemie. Het duizelde de vader van Peter. Hij stond voor een dilemma: hij wilde zijn zoon wel beschermen, maar tegelijk durfde hij het probleem niet aan te kaarten. Want spreken zou vergaande gevolgen hebben: hij zou zijn familie kwijtspelen, én zijn broer zou zijn titel verliezen. Dat wist hij donders goed: als hij sprak, lazerde zijn broer van de bisschopstroon.

Gat verbrand

Het gezin van Peter was uitgesproken katholiek. In de kerk zaten ze met zijn allen op de eerste rij, thuis organiseerden ze gespreksavonden voor jonge geëngageerde gezinnen over delicate thema's: liefde, seksualiteit, dood. Met name het leven van Peters moeder draaide om het geloof: bidden en sociaal werk verrichten. En: ze was, tot ze hoorde van de feiten, bijzonder trots op de broer van haar man - de eerste man van het bisdom Brugge, nonkel Roger. Als hij bij hen over de vloer kwam, was het feest. Een kwinkslag links, een kwinkslag rechts, en als hij in het salon op zijn praatstoel plaatsnam, was het hele gezin één en al oor.

En toch waren er tekenen die de ouders onrustig stemden. Het erg teruggetrokken en angstige karakter van Peter: was dat wel normaal voor een kind van zijn leeftijd, of was er meer aan de hand? En zijn oudste broer Bert had last van driftbuien. Zo'n kort lontje, hoe kwam dat toch?

Aan het einde van de jaren tachtig durfde de vader van Peter het dan toch aan om zijn broer te interpelleren, samen met Dirk, zijn op één na oudste zoon. Zij stelden nonkel Roger die ene, nietsontziende vraag: 'Héb jij het gedaan?' En nonkel bevestigde. Hij had het gedaan, ja, maar het was nu voorbij. En hij had er verschrikkelijk veel spijt van. Hij had zelfs getwijfeld of hij in die omstandigheden wel het bisschopsambt mocht bekleden, maar goed: het bleef een buitenkans - die kon je vanwege één kleine schandvlek niet verkwanselen. Hoe vaak kreeg een Vangheluwe, een gewone jongen uit West-Vlaanderen, de gelegenheid om door te dringen tot de hoogste lagen van de samenleving? Het leven is niet makkelijk, dat wist zijn broer ook wel. Laat staan een dubbelleven: nonkel Roger vertelde hoezeer hij gebukt ging onder de last van zijn duistere geheim. Het was een dagelijks gevecht, zei hij. Maar: hij kon nu niet meer terug, al zag hij met lede ogen hoe zijn neef - die hij van zijn vijfde tot zijn achttiende had misbruikt - worstelde met zijn verleden.

Nonkel Roger voelde zich schuldig, zei hij. Hij was bereid het één en ander te compenseren: alles was bespreekbaar, behalve ontslag. Dat kon namelijk niet zonder dat hij publiekelijk te kijk zou worden gezet, en die schande wilde hij de kerk besparen. Om het met zijn eigen woorden te zeggen: hij had zijn gat verbrand, hij zou op de blaren zitten - maar: níét in het openbaar.

Allicht is Roger Vangheluwe toen geld gaan storten op de rekening van Peter, als vergoeding voor de aangerichte schade. Aanzienlijke bedragen, waarover Christine Mussche, de advocaat van Peter, laatst in Humo verklaarde dat het inderdaad geen habbekrats was, maar dat het - alle verhoudingen in acht genomen - slechts een voorschot was op de schadevergoeding die Vangheluwe nog hoorde te betalen: Peter heeft, door het jarenlange misbruik, nooit een beroepsleven kunnen opbouwen.