BishopAccountability.org
 
  De Heilige, Gruwelijke Feiten Van Het Rapport-adriaenssens

De Morgen
September 13, 2010

http://demorgen.be/dm/nl/2461/De-Gedachte/article/detail/1156663/2010/09/13/De-heilige-gruwelijke-feiten-van-het-rapport-Adriaenssens.dhtml

Roger Vangheluwe moet aan het publiek laten weten dat hij het ambt van bisschop niet had mogen aanvaarden, omdat hij daartoe onwaardig was, stelt Mark Van de Voorde.

Van de Voorde is raadgever van premier Leterme en vicepremier Vanackere. Hij is gewezen perschef van het bisdom Brugge, tevens ex-woordvoerder van toenmalig bisschop Roger Vangheluwe en oud-hoofdredacteur van het weekblad Kerk en leven.

De feiten liggen op tafel in al hun naaktheid. Gruwelijk maar ook onvatbaar. Facts are sacred. Ook voor het instituut kerk, dat naast de feiten nog een andere heilige waarheid kent, die van de evangelische belofte en die van de christelijke visie op de mens als uniek en onschendbaar wezen. Precies daarom zijn de heilige, dat wil zeggen onbetwistbare, feiten van het rapport-Adriaenssens over het kindermisbruik in de Kerk zo gruwelijk. Gruwelijker dan wanneer ze door anderen gepleegd waren, want priesters-kinderschenders hebben levens en mensbeeld verwoest. Ze hebben bij hun slachtoffers de toekomst' in alle betekenissen van het woord, afgegrendeld. De kerk in het algemeen en de hierarchie in het bijzonder staan voor een zware opdracht.

Tabula rasa

De feiten uit het rapport-Adriaenssens dateren bijna allemaal uit vervlogen tijden. Tijden waarin de kerk macht had, hoewel het evangelie zich keert tegen de macht (lees het Magnificat). Dat macht corrumpeert, was helaas ook hier dus duidelijk. Tijden ook waarin de hele samenleving, en niet alleen de kerk, de ogen sloot voor kindermisbruik, waarover hooguit lacherig werd gegnuifd. Zwijgen was "een probleem van de samenleving", zei Peter Adriaenssens bij de presentatie van zijn rapport. De kerk was dus helaas ook kind van haar tijd, hoewel christenen volgens het evangelie "niet van de wereld" zijn en alle schijnheiligheid aan de kaak moeten stellen. Dat pleit bijgevolg de kerk niet vrij, want ze had moeten zien en ze had moeten ingrijpen (Christus joeg de woekeraars die hun macht misbruikten van het tempelplein af).

Dat het de kerk menens is om, althans nu, tabula rasa te maken met het kindermisbruik, klonk door in de woorden van Peter Adriaenssens bij de presentatie van zijn rapport: "Afgesproken vormen van stilzwijgen heeft de commissie niet gevonden. Niemand heeft ons ook gevraagd om dit rapport niet naar buiten te brengen." Sinds de bekendmaking van het geval-Vangheluwe hebben de Belgische bisschoppen al vijftien priesters uit hun ambt ontzet. Mijn parool: ook voor de toekomst geen genade. Geen genade klinkt misschien in burgerlijke oren niet erg christelijk, maar in evangelische wel, want ook Christus kende geen genade voor schijnheiligheid en zei dat wie aan een kind raakt, beter met een molensteen om de hals in de zee zou worden geworpen (zou, want halsrecht wou hij niet).

Ook geen genade vanwege de kerk voor de verjaarde feiten (het burgerlijk strafrecht is een andere zaak, want wie voor deze feiten de juridische verjaring wil opheffen, moet dat voor andere criminele feiten ook doen). Precies daarom en om voor de toekomst de kerk te zuiveren van eventuele pedofielen die hun toevlucht zoeken in een kerkelijk ambt, moet in opvolging van de commissie-Adriaenssens een nieuw kerkelijk meldpunt komen dat samenwerkt met justitie - liefst met professor Adriaenssens erbij, die blijk heeft gegeven van doortastendheid en onafhankelijkheid, met vertrouwen vanwege de kerkelijke overheid.

De hele affaire, die verder reikt dan ons land, noopt de kerk ook om haar visie op seksualiteit bij te stellen. De aversie voor het lichamelijke is nergens terug te vinden in de Bijbel, maar heeft vanuit het Griekse dualisme de kerkelijke moraal tot op vandaag aangetast. Dat dualisme heeft bij sommigen een obsessie opgewekt voor het onbezoedelde lichaam van kinderen.

Lang proces

Kindermisbruik is de perversie van die obsessie: seksueel bezit nemen van dat lichaam. De celibaatsproblematiek heeft er dus niets mee te maken: wie het celibaat niet aankan, loopt naar de hoeren of neemt zich een vriend(in).

Het valt mij op dat de jongste dagen de hele discussie zich toespitst op het geval-Vangheluwe. Begrijpelijk, want een bisschop-pedofiel is erger en gruwelijker (omdat zo'n man, zoals ik eerder schreef in een opiniestuk voor deze krant, het ambt van bisschop niet had mogen aanvaarden). De vraag, geopperd door kerkjurist en senator Rik Torfs, dat hij zijn laicisering zelf zou aanvragen als ultieme schuldbekentenis en boete, is gewettigd. Toch is het misschien beter dat Vangheluwe niet zelf de laicisering aanvraagt, want dat neemt hij de regie over zijn toekomst in eigen handen (een overwinning in de vernedering). Hij moet aan het publiek laten weten (wat hij nog niet deed) dat hij het ambt van bisschop niet had mogen aanvaarden, omdat hij daartoe onwaardig was. En aan de paus schrijven: "Daarom vraag ik u een gepaste straf, misschien laicisering, maar niet ik heb die te bepalen." En wij moeten er ons ook voor hoeden om door het (noodzakelijke) 'wegsturen' van Vangheluwe te menen dat de problematiek van de baan is. In het reine komen met een gruwelijk facet van het verleden is een lang proces.

Dat in het reine komen begint met aandacht voor de slachtoffers. Maar als de samenleving in haar geheel in het reine wil komen, moet ze bereid zijn verder te kijken dan de kerk, want, zo leren Duitse en Amerikaanse studies, het kindermisbruik in niet-kerkelijke contexten van macht en gezag (families, sportclubs) is vele malen groter. Hopelijk weet men ook daar de omerta te doorbreken waartoe de kerk, helaas veel te lang, in staat is gebleken. De vraag om een parlementaire onderzoekscommissie kan gewettigd zijn, op voorwaarde dat ze niet beperkt blijft tot het kerkelijke kindermisbruik, want, zoals Adriaenssens zei, de omvang van het kindermisbruik in de samenleving blijft dezelfde, terwijl het in de kerk bijna verdwenen is. Ideologische discussies en revanches zijn niet op hun plaats (vergeten we niet dat het vooral vrijzinnige kringen waren die eertijds pleitten voor begrip voor pedofilie).

 
 

Any original material on these pages is copyright © BishopAccountability.org 2004. Reproduce freely with attribution.