BishopAccountability.org
 
  Wachten Op Een Teken Vanvangheluwe

By Jan Desloover
De Standaard
September 10, 2010

http://www.standaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=SP2V5EIF

Nu de storm rond kardinaal Godfried Danneels wat gaat liggen, komt ex-bisschop Roger Vangheluwe weer op het voorplan. De publieke vraag naar een vorm van boetedoening klinkt steeds luider. Wat kan of moet hij doen? 'Hij moet een keer spreken en dan voorgoed zwijgen.'

Van onze redacteur

1. Vertrekken uitWestvleteren

Volgens velen het absolute minimum. 'Het zou beter zijn als Roger Vangheluwe de abdij van Westvleteren verlaat', liet woordvoerder Peter Rossel van het bisdom Brugge zich gisteren ontvallen. Vangheluwe trok er eind april heen, meteen nadat hij het jarenlange misbruik van zijn neef had bekend. 'Zijn verblijf had een tijdelijk karakter', aldus Rossel. 'Het is evident dat daar nu ook een einde aan moet komen.'

Rene Stockman, de overste van de Broeders van Liefde, deelt die mening. 'Het wordt echt tijd dat hij daar weggaat, ook omdat de druk op de monniken veel te groot is.'

Over hoe ver Vangheluwe moet uitwijken, verschillen de meningen. Tertio-journalist Jan De Volder vindt een enkele reis naar Angola een gepaste stap. Zijn hoofdredacteur Peter Vande Vyvere vindt dat Vangheluwe op zijn minst het territorium van zijn vroegere bisdom, West-Vlaanderen, moet verlaten en bij voorkeur wegtrekt uit het land. 'Nu is hij te prominent aanwezig in de Belgische Kerk.' Volgens Stockman zou hij 'best naar het buitenland gaan, ergens als een onbekende leven, maar wel beschikbaar blijven voor eventueel gerechtelijk onderzoek'.

Maar kan Vangheluwe ergens toe verplicht worden? Ja en neen, zo blijkt. Luc De Fleurquin, emeritus hoogleraar kerkelijk recht aan de KULeuven: 'De paus kan een bisschop verplichten om ergens te verblijven en verbieden om bijvoorbeeld bepaalde steden en gemeenten te betreden. Hij zou van Vangheluwe kunnen eisen dat hij zijn vroegere bisdom niet meer betreedt.'

Maar we spreken hier in termen van kerkelijk recht, benadrukt De Fleurquin. In theorie kan Vangheluwe die geboden en bevelen negeren en in dat geval kan men hem strafrechtelijk niets maken. 'Men kan niets met geweld opleggen.'

2. Leek worden

Het is verre van uitzonderlijk dat priesters de lekenstatus aanvragen. De meest voorkomende aanleiding is de liefde: men leert iemand kennen, dient in Rome een aanvraag in en is 'gelaiciseerd' als die wordt goedgekeurd -wat altijd gebeurt.

De lekenstatus kan ook worden opgelegd, bijvoorbeeld in gevallen van misbruik. Is de dader een 'gewone' priester, dan kan zijn bisschop die straf uitspreken. Is de dader een bisschop, zoals in dit geval, dan heeft alleen de paus iets te zeggen. 'Elke zaak wordt dan persoonlijk door de paus behandeld, elke sanctie volgt op een beslissing van hem', zegt De Fleurquin.

Zijn er al vaak bisschoppen onder dwang afgedaald tot de lekenstaat? De Fleurquin: 'Momenteel zijn er wereldwijd 4.500 bisschoppen. In mijn 34 jaar als professor kerkelijk recht heb ik een geval meegemaakt.' Het gaat om de Zambiaan Emmanuel Milingo. De vroegere aartsbisschop werd eind vorig jaar tot leek gemaakt. 'Maar dat gebeurde pas na een geschiedenis van meer dan tien jaar', aldus De Fleurquin. Milingo had gebedsgenezingen via handoplegging uitgevoerd, was getrouwd met een Koreaanse vrouw die lid was van de Moon-sekte, en dies meer.

De lekenstatus opleggen kan ook volgen op het negeren van een eerder pauselijk gebod of verbod. 'Als de paus een bisschop bijvoorbeeld verbiedt om een bepaald gebied te betreden en die doet dat toch, dan kan de paus hem zijn klerikale status afnemen', zegt De Fleurquin.

Gebeurt het ook dat bisschoppen spontaan de lekenstatus aanvragen? Wellicht, zegt De Fleurquin, 'maar daar wordt natuurlijk niet heel openlijk over gecommuniceerd'.

Rene Stockman maakt een kanttekening. 'Nu lijkt het plots dat laicisering de zwaarste straf is die men kan uitspreken. Alsof leek-zijn een te verafschuwen levensstaat is.'

3. Andere boetedoening

Wat kan Vangheluwe nog doen om zijn berouw te tonen? Vaste formules zijn er niet. Tertio-hoofdredacteur Peter Vande Vyvere benadrukt dat de ex-bisschop, 'ondanks de evidente laakbaarheid van wat hij gedaan heeft', een mens blijft en suggereert dat hij zich 'in volstrekte discretie terugtrekt voor een leven van gebed en bezinning'.

Rene Stockman is harder. 'Vangheluwe moet gevraagd worden om nog eenmaal te spreken, zijn schuld openlijk te bekennen en ook oprecht vergeving te vragen voor alles wat hij de laatste maanden heeft veroorzaakt. Want door hem zijn ongewild vele nieuwe slachtoffers gevallen. En dan moet hij voorgoed zwijgen.'

De Fleurquin heeft geen pasklaar antwoord. 'Het hangt er van af of we spreken over juridische of spirituele boetedoening.' Als voor het publiek zichtbare opties noemt hij bedevaartstochten, of het wegschenken van zijn bezittingen aan een goed doel.

  
 
Any original material on these pages is copyright © BishopAccountability.org 2004. Reproduce freely with attribution.