BishopAccountability.org
	Operatie Kelk: De Feiten Op Een Rij RKNieuws July 3, 2010 http://www.rorate.com/nieuws/nws.php?id=61741 MECHELEN / LEUVEN (RKnieuws.net) - Het Brusselse parket voerde recent onder de codenaam Operatie Kelk huiszoekingen uit in het bisschopshuis in Mechelen, in de Mechelse kathedraal, bij kardinaal Danneels en bij de commissie Seksueel misbruik in de Kerk. Tertio zet de feiten van die bewogen dag op een rij. De Belgische bisschoppen verzamelden in het aartsbisschoppelijke paleis van Mechelen voor hun geplande bisschoppenconferentie. Omdat met die zitting het werkjaar werd afgesloten, zouden ook de oud-bisschoppen, de kardinaal en de nuntius hen vergezellen voor het middagmaal. Het liep anders, want hun werd de toegang tot het gebouw ontzegd. Invallen voor het oog van de pers Nadat ook de ingelichte pers aan de Wollemarkt had postgevat – zodat de beelden over dit 'hot news' zeker de hele wereld konden rondgaan –, arriveerden immers rond 10.30 uur de leden van het gerecht en politieagenten met een bevel tot huiszoeking. Onder leiding van onderzoeksrechter Wim De Troy hoopten de speurders en leden van de Computer Crime Unit geheime dossiers te vinden die aanwijzingen bevatten dat het seksueel misbruik in de kerk systematisch in de doofpot werd gestopt. "Aan de basis daarvan zouden klachten liggen wegens seksueel misbruik binnen het territorium van het aartsbisdom. Meer uitleg kregen de aanwezigen niet te horen, maar meteen werden alle documenten en gsm's in beslag genomen. Niemand mocht het gebouw verlaten. Pas rond 19.30 uur werd dat verbod opgeheven", verklaarde Eric de Beukelaer, de woordvoerder van de bisschoppenconferentie. Zowel de bisschoppen als de personeelsleden van het aartsbisdom werden ondervraagd. "Dat alles verliep correct. De bisschoppen hebben altijd gezegd dat ze vertrouwen hebben in het gerecht", stelde De Beukelaer. In opdracht van het parket van Brussel waren er met evenveel machtsvertoon huiszoekingen in de woning van kardinaal Godfried Danneels en op het secretariaat van de commissie-Adriaenssens in de Justus Lipsiusstraat in Leuven. De kardinaal werd niet ondervraagd, maar zijn computer werd in beslag genomen. Op de andere locaties werden eveneens naast dossiers, video's, cd's en dvd's, computers in beslag genomen. Peter Adriaenssens vraagt zich af welk dramatisch nieuw feit plots naar boven is gekomen om alles in beslag te nemen. "Ik hoop dat justitie een bom heeft gevonden die de inval rechtvaardigde. Zo niet dreigen we allemaal als verliezers te eindigen." De commissievoorzitter zei dat allereerst met het oog op de slachtoffers en zijn onderzoek naar de rol van kardinaal Danneels. "De kardinaal werd in minder dan vijftig dossiers genoemd. Hij zou volgens de slachtoffers op de een of andere manier op de hoogte zijn geweest van het misbruik." Vorige zaterdag had Adriaenssens met een grote groep van hen willen praten. Daarna, in de week van 5 juli, zou de kardinaal met hun verhalen worden geconfronteerd. De bisschoppen betreuren wat gebeurde bij de commissie-Adriaenssens en ook de hulpverleningssector protesteerde tegen de veroorzaakte vertrouwensbreuk. Vlaams minister Jo Vandeurzen, bevoegd voor de bijstand aan slachtoffers, waarschuwde voor de gevolgen van dit precedent waarbij justitie de dossiers van hulpverleners in beslag neemt. "Eén keer slachtoffer zijn, is genoeg." De samenwerkingsafspraken tussen justitie en welzijn zijn waardevol en "het is niet aangewezen die onnodig te verstoren". Samenwerkingsafspraken met justitie De commissie voor de behandeling van klachten wegens seksueel misbruik in een pastorale relatie had zulke samenwerkingsafspraken. Zijzelf behandelt de verjaarde dossiers, maar brengt het gerecht op de hoogte van dossiers waar ze wel nog kunnen ingrijpen. Ontslagnemend minister van Justitie Stefaan De Clerck (CD&V) had daartoe twee referentiemagistraten aangesteld als verbindingspersonen. Vreemd genoeg waren zij niet op de hoogte van de geplande huiszoeking. Sommigen vermoeden daarin de hand van de 'loge'-magistratuur die "het niet pikte dat katholieken onder elkaar zo'n afspraakjes geregeld hadden". "Het is de onafhankelijkheid van de onderzoeksrechter om zijn onderzoek te voeren en daarbij de middelen te gebruiken die hij daarvoor nodig acht. Hij is niet gebonden door de afspraak die het college van procureurs-generaal met de commissie had", reageerde De Clerck. De Da Vinci Code achterna Dat er onderzoeksdaden worden gesteld naar feiten van seksueel misbruik waarvoor de verjaring nog niet is ingetreden en dat wordt nagegaan of er sprake is van schuldig verzuim door kerkelijke bedienaren, is niet meer dan normaal. Maar het ongeziene machtsvertoon van vorige donderdag had meer weg van een afrekening en een heksenjacht dan van een normaal gerechtelijk onderzoek. Geheime dossiers werden alvast niet gevonden in de Mechelse kathedraal. Daar werd de sacristie en vooral de crypte geviseerd omdat een als betrouwbaar beschouwde getuige – wie lekte wat? – beweerde dat kardinaal Danneels daar gevoelige dossiers over pedofiele geestelijken verstopt zou hebben. De speurders boorden gaten in de vloer van de crypte op zoek naar verborgen holtes. Disproportionele acties Het Vaticaan reageerde verbolgen op de grafschennis die daarmee gepaard ging. In een verklaring veroordeelde het Staatssecretariaat eerst scherp elke moreel verwerpelijke en misdadige handeling van misbruik van minderjarigen door leden van de clerus en wees erop dat gerechtigheid moet geschieden. Toch vindt het de concrete aanpak van de huiszoekingen en vooral de grafschennis verbijsterend. Het Staatssecretariaat betreurde ook dat het vertrouwen waarop de slachtoffers recht hebben, werd geschonden. Zondag sloot paus Benedictus XVI zich daar persoonlijk bij aan. Het is nu aan het parket om aan te tonen dat deze onderzoeksdaden noodzakelijk waren en bekend te maken wat hun Operatie Kelk heeft opgeleverd. Als de hele onderneming louter en alleen berustte op wilde fantasieën, handelde het parket in elk geval uiterst onverantwoord. Het aartsbisdom stelde advocaat Fernand Keuleneer aan om na te gaan of alles volgens het boekje – legitiem en proportioneel – verliep. Juridisch precedent van formaat De huiszoekingen bij kardinaal Godfried Danneels en in het aartsbisdom, alsook de inbeslagname van alle dossiers van de commissie-Adriaenssens, roepen verscheidene juridische vragen op. Een poging tot verheldering. 1. Waren de huiszoekingen onder leiding van de Brusselse onderzoeksrechter Wim De Troy verantwoord? Een onderzoeksrechter handelt autonoom en kan alle onderzoeksdaden verrichten die hij nodig acht, ofwel op basis van een klacht met burgerlijke partijstelling ofwel omdat de procureur des konings dat vordert. Maar dat moet wel binnen een wettelijk kader gebeuren. Zo moet een huiszoeking legitiem zijn. Dat wil onder meer zeggen: er moeten concrete en specifieke aanwijzingen van een wetsovertreding zijn. Een 'fishing expedition' waarbij op goed geluk een zo groot mogelijk vangnet wordt uitgeworpen in de hoop dat er wel iets in de netten komt, kan niet. De acties van de onderzoeksrechter moeten ook proportioneel zijn: de gebruikte middelen moeten in een redelijke verhouding tot het beoogde doel staan. Alleen is het, voor er een eventuele officiële aanklacht met inverdenkingstelling of inbeschuldigingstelling wordt geformuleerd, moeilijk om dat te beoordelen. Nadien kan dat wel en bestaan er ook procedures om bijvoorbeeld aan te vechten dat alle computers, de hele boekhouding en personeelsadministratie van het aartsbisdom in beslag werden genomen of dat een grafsteen werd opengebroken. 2. Was de inbeslagname van de dossiers van de commissie-Adriaenssens terecht? De commissie-Adriaenssens maakte afspraken met justitie en legde die samenwerking 'contractueel' vast: ze zou alleen de verjaarde dossiers behandelen en de andere doorsturen, wat ook gebeurde. Twee federale magistraten volgden intensief de werkzaamheden van de commissie om de brug met justitie te maken. Een onderzoeksrechter hoeft zich evenwel niet aan die afspraken te houden, noch de verbindingsmagistraten vooraf in te lichten. Maar mensen die de commissie vertrouwelijk aanschreven zouden de Belgische staat eventueel wel kunnen aanspreken voor 'misleid vertrouwen', de ten onrechte gecreëerde indruk van vertrouwelijkheid. 3. Is die 'inval' in Leuven een precedent waar andere vertrouwenscentra en centra voor slachtofferhulp moeten voor vrezen? Er is in ons land een traditie gegroeid van samenwerking tussen welzijnswerkers en gerecht. Ook Vlaams minister van Welzijn en voormalig minister van Justitie Jo Vandeurzen (CD&V) waarschuwde voor een jammerlijke vertrouwensbreuk na de inbeslagname van de dossiers van de commissie-Adriaenssens. Vooral dat vele slachtoffers die de commissie aanschreven, uitdrukkelijk aangaven dat ze de informatie vertrouwelijk wilden houden, schept ongenoegen. Kristien Kloeck, de algemeen directeur van Child Focus die je bezwaarlijk van klerikale reflexen kunt beschuldigen, vraagt zich publiekelijk af "hoe zo'n blinde inbeslagname past in een hedendaags justitieel beleid dat schadebeperkend en herstelgericht wil zijn" (in De Standaard en De Morgen van 26 juni). Gerichte onderzoeksdaden naar een of enkele 'welzijnsdossiers' zijn eerder gebeurd, maar zo'n totale inbeslagname is ongezien. 4. Is de inbeslagname van alle 475 dossiers van de commissie niet in strijd met de privacywetgeving? Willem Debeuckelaere, de voorzitter van de federale en de Vlaamse 'privacycommissies', meent van niet: er is geen betere privacybescherming in te denken dan een gerechtelijke context, meent hij. De privacy is zelfs wettelijk afgeschermd door het gerechtelijk onderzoek. In theorie heeft hij gelijk, maar dat na de zelfdoding van zangeres Yasmine meer dan negenhonderd politiemensen ongeoorloofd in haar persoonlijke gegevens in politiedatabanken en in het rijksregister snuffelden, illustreert de kloof met de praktijk. Als het over de discretie en geheimhouding van het onderzoek gaat, is ook de aanwezigheid van televisiecamera's een half uur voor de huiszoekingen alvast niet erg bemoedigend.
Any original material on these pages is copyright © BishopAccountability.org 2004. Reproduce freely with attribution.