Ogen En Oren Toe, by Walter Pauli, De Morgen, May 4, 2010

Ogen En Oren Toe

By Walter Pauli
De Morgen
May 4, 2010

http://www.demorgen.be/dm/nl/2462/Standpunt/article/detail/1100783/2010/05/03/Ogen-en-oren-toe.dhtml

Het pedofilieschandaal in de Belgische kerk lijkt al lang niet meer terug te brengen tot het misbruik van die ene Brugse bisschop. Even erg als de persoonlijke fouten van zo veel geestelijken, was de collectieve onwil van de kerkleiding om daaraan iets te doen.

Dat blijkt andermaal uit de aangetekende brief die de groep 'Mensenrechten in de Kerk' in 1998 naar alle bisschoppen zond, en waarin melding werd gemaakt van een lange lijst schrijnende gevallen van seksueel misbruik door priesters en geestelijken. De groep draaide rond de destijds erg bekende priester Rik Devillé. Die stond bekend als een 'lastige' pastoor. Zo iemand neemt de kerkleiding niet ernstig, behalve om hem te berispen. Als zo'n man een lijst van kindermisbruik binnen de kerk opstelde, was dat juist een extra reden om daar niet op in te gaan.

Zo deed de katholieke hiërarchie, zonder het te beseffen, de strop om de eigen hals. Als binnenkerkelijke critici als Devillé hun nood klaagden, was dat geen reden om iets te doen. Zulke lieden waren in hun ogen namelijk onvoldoende loyaal, en te tuk op het schaden van het imago van de kerk. Maar als een minder geprofileerde priester of gelovige ook met zo'n boodschap kwam aanzetten, werd er al haast even passief op gereageerd. Of je het nu aangetekend schreef, of het in vertrouwen fluisterde, er gebeurde eigenlijk niets. En dat 'wist' men intern dus ook: als priester kon je duidelijk wat riskeren. Het heeft mettertijd geleid tot een situatie van gedoogde straffeloosheid. Er waren verhalen alom, maar geen echte getuigenissen. En als er getuigenissen waren, werden ze afgedaan als verhaaltjes.

De aangetekende brief van Devillé en co, met zijn overvloed aan concrete details, had op zijn minst moeten aanzetten tot een ernstig onderzoek (of tot het overmaken van de klachten aan de gerechtelijk instanties, maar die weg bewandelde Devillé zelf toen blijkbaar niet). Niet dat er bij elk alarm meteen een veroordeling moest volgen: de post-Dutrouxperiode kende ook zijn overdrijvingen. Maar melding van misbruik moest wél ernstig worden genomen. Zelfs tot die stap was de Belgische kerk niet bereid. Toen niet en jaren later nog niet. Om de reden die de Nederlandse kardinaal Simonis dat in zijn land zo eloquent verwoordde: "Wir haben es nicht gewusst". Zo was het ook bij de bisschoppen van België. Zij sloten ogen en oren. En dus hoorden en zagen zij niet.